Banner
Мое ќоше

Се буди ли судството

upraven

Една ластовичка не ја прави пролетта, ама по неа секогаш доаѓаат големите јата. Може ли пресудите на Управниот суд во врска со тужбите по одлуките на Државната изборна комисија да се сметаат за први знаци за почеток на владеење на правото кога се во прашање највисоките актуелни државни функционери кои се огрешиле од законите. Ластовичката навистина слета првиот ден од зимата, а големите јата се очекуваат дури напролет кога ќе се затопли и судството ќе биде одмрзнато и ослободено од стегите на режимот.

Постојат реални изгледи Македонија да тргне по патот на правна држава во која законите ќе важат подеднакво за сите, ако не во идеални пропорции, барем на едно високо и прифатливо ниво на пристојна европска парламентарна демократија и правна држава. Тоа ќе биде тежок и долг процес бидејќи правниот систем во земјата е целосно партизиран почнувајќи од највисокиот законодавен дом парламентот, па до сите судски инстанции, вклучувајќи ги универзитетите и правните факултети, aкадемиите за подготовка на идните судии и обвинители, па се’ до Уставниот суд и судии – се’ е под строга партиска контрола. Изграден е дефектен општествен и политички систем, поточно кажано режим, спротивно на Уставот и на законите кои гарантираат контрола и поделба на власта и владеење на правото еднакво за сите граѓани.

Врвот на актуелните власти никогаш не се соочил со правдата и правната држава и кога брутално се кршат законите. Овие моќници премногу долго биле недопирливи и заштитени дури и со закони како животински видови на изумирање. Тоа стана толку вообичаено што во Македонија веќе се смета за нормално дека носителите на највисоките политички функции можат слободно без да одговараат да ги кршат законите и да ги контролираат најчувствителните институции на системот, како што се судството и медиумите, два столба кои се сметаат за најзначајни за заштита на човековите права и слободи и почитување на законитоста. Последен пример, заканите на Никола Тодоров јавно искажани до Управниот суд се кривично дело според повеќе членови на кривичниот законик, види во Сл. весник 37/96 чл. 180, 181, 377, 386, 387, 392. Во систем каде што владее правото ова не може да остане неказнето.

Управниот суд со своите пресуди по тужбите на политичките партии кои се во врска со една од најважните работи во демократските и правните општества, а тоа се заштита од нерегуларност на слободните и кредибилни избори заедно со Специјалното обвинителство кое веќе поведе повеќе обвинителни акти пред Кривичниот суд кои арогантно се попречуваат, вклучувајќи и повеќе судии кои се’ погласно и јавно сведочат за притисоците што се вршат врз нив го отвораат патот кон владеење на правото и реафирмирање на правната држава. При евентуална промена на власта тие процеси можат значително да се забрзаат.

Управниот суд веќе со пресудите за исправање на неправдите од незаконската лустрација покажа дека во Македонија не треба да се губат надежите за судска правда дури и кога е евидентен притисокот врз судиите од страна на највисоките врвови на власта.

Пресудите на Управниот суд во врска со тужбите на овластените претставници на ВМРО-ДПМНЕ и на СДСМ треба да се читаат многу внимателно и да се сведат на разбирлив јазик за пошироката јавност за да се види зошто се уважува тужбата на СДСМ, и се преиначува решението на ДИК, се поништува гласањето на гласачкото место бр. 2011 во општина Теарце за изборната единица број 6. И зошто се уважува тужбата на ВМРО-ДПМНЕ и се преиначува решението на ДИК со конечна одлука за приговорот на политичката партија Движење Беса за постапката на гласање на гласачкото место број 0396/1 во Гостивар – изборна единица број 6 се отфрла како неуреден.

Двата случаи можат да се изучуваат на факултетите како примери на разликата меѓу правото и правдата. Во првиот случај се работи за суштински повреди на Изборниот законик кога недостига образец 15, со доказ дека гласачкото ливче со сериски број 1534020 било откинато со перфорираниот дел од кочанот и дека избирачкиот одбор за оваа состојба ја известил општинската изборна комисија која дошла на избирачкото место 2011. Внесува забуна што за овој настан не бил составен записник, но пресуден е фактот дека бил евидентиран во дневникот за евиденција на настани поради што и Управниот суд оцени дека се направени суштествени повреди на Изборниот законик, односно недозволиво е во доверливиот изборен материјал да недостига записник кој преставува доказ од кој единствено може да се утврди во каква состојба бил изборниот материјал пред почетокот на гласање на избирачкото место 2011. Тоа е правниот јазик, а кажано со обични зборови, ова е класичен случај на гласање со таканаречениот „бугарски воз“ кога се откинува гласачко ливче со перфорираниот дел од кочанот.

Во вториот случај се работи за неопитност на партијата Беса, која првпат учествува на избори. Нивниот приговор се отфрла како неуреден бидејќи приговорот не содржи потпис од подносителот, што е спротивно на Изборниот законик. Е, тоа е правото кое мора да се почитува, а правдата во овој случај е кристално јасна, не може никој да гласа за друг како што е случајот во спорното гласачко место во Гостивар што е докажано и евидентно. Направен е сериозен прекршок што е оневозможено правото на глас и наместо гласачот во негово име гласа некој друг. Затоа и искусната ВМРО- ДПМНЕ и нејзиниот претставник не тужеа за суштината на прекршокот, туку за формално правните процедури кои мора да се почитуваат и се составен дел на Изборниот законик.

За граѓаните кои не се правници, а ја сакаат правдата неопходно е добро да се разјаснат правните лавиринти и нивните права во целиот избирачки процес, но уште поважно е што се наѕира будењето на судството со пресудите кои ги засегаат и недопирливите. Затоа се силни и нивните врисоци деновиве.

(Објавено во Утрински)

Коментирај:

коментари:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *